De zintuigen van het menselijk lichaam - een complexe materie
Ons evenwichtssysteem alleen is niet voldoende om ons te oriënteren in een ruimte en veilig te bewegen. Daarvoor hebben we ook andere systemen nodig die naadloos samenwerken met ons evenwichtssysteem:
De ogen
De ogen nemen informatie uit onze omgeving op en sturen deze via de visuele zenuw naar de betrokken hersengebieden. Het geheel van de betrokken structuren heet het visuele systeem (van het Latijnse videre, visum = zien).
Het somatosensorisch systeem
De bewegingsinformatie die onze dieptegevoeligheid (het registreren van bepaalde prikkels vanuit het lichaam) ons geeft over onze positie, inspanningen en bewegingen is ook belangrijk voor de ruimtelijke oriëntatie. Daarom hebben we receptoren in onze huid, spieren, pezen en gewrichten. De stimuli die we daar ontvangen worden ook naar de hersenen gestuurd. Deze stimuli vallen onder het somatosensorisch systeem (van het Griekse soma = lichaam of het Latijnse sentire, sensum = voelen)
De informatie die we via het vestibulaire systeem, onze ogen en het somatosensorisch systeem verkrijgen, wordt verwerkt in de hersenen als een gewaarwording van positie en ruimte. De verwerkte informatie wordt vervolgens doorgestuurd naar het motorisch systeem (bewegingssysteem, van het Latijnse motor = beweging). In ons lichaam werkt een gigantisch netwerk van structuren samen om veilig te kunnen bewegen. Om het even welke storing in dat netwerk kan duizeligheid opwekken.
De ontwikkeling van diverse soorten duizeligheid, een voorbeeld
- De hersenen moeten voldoende zuurstof en de juiste voedingsstoffen krijgen om de binnenkomende informatie correct te verwerken. Een goede bloeddruk en een gezond metabolisme zijn daarbij essentieel.
- Lezen tijdens een autorit betekent dat het somatosensorisch systeem versnellingen registreert terwijl de ogen enkel een bewegingsloze pagina in een boek waarnemen. De informatie die de hersenen krijgen is tegenstrijdig, wat voor verwarring zorgt. Dit veroorzaakt bij sommige mensen kinetose (reisziekte).
- Een ontstoken evenwichtszenuw (neuritis vestibularis) kan ook duizeligheid met zich meebrengen. Dit is een perifeer-vestibulaire oorzaak.
- Diverse neurologische aandoeningen kunnen een centraal-vestibulaire oorzaak zijn van duizeligheid. In dit geval zijn de hersenen rechtstreeks betrokken.
- De oorsteentjes in het vestibulum, ook oorkristallen genaamd, kunnen loskomen en irritatie veroorzaken in de kanalen waardoor er benigne positiedraaierigheid ontstaat.
Er bestaan heel wat oorzaken die gekoppeld kunnen worden aan zeer uiteenlopende soorten duizeligheid. In elk geval moeten terugkerende duizeligheidsaanvallen ernstig worden genomen en met jouw arts worden besproken.